E-sąd – zmiany w opłatach w elektronicznym postępowaniu upominawczym (EPU). Jednym słowem kontrowersyjna nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Dlaczego? Zapraszamy do artykułu, w którym rozwiewamy wątpliwości o pokryciu przez Skarb Państwa opłat związanych ze złożeniem pozwu do e-sądu.
E-sąd – projekty ustaw
Obecnie w Sejmie mamy 3 projekty ustaw przewidujące nowelizację UKSC, nas interesuje jednak tylko druk nr 994 – Senacki projekt ustawy o zmianie ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych
Ustawa czeka obecnie na podpis prezydenta, więc jej wejście w życie to tylko kwestia czasu. Jej istotą jest dodanie nowego art. 98b do UKSC, zgodnie z którym w elektronicznym postępowaniu upominawczym wydatki ponosi Skarb Państwa.
Błędne informacje dot. likwidacji wydatków w e-sądzie
Od pewnego czasu w sieci można znaleźć liczne artykuły i informacje o braku opłat sądowych w tzw. e-sądzie. Nic bardziej mylnego – opłaty sądowe pozostają bez zmian, zmienia się jedynie kwestia wydatków.
W związku , z tym jakie wydatki mogą powstać w e-sądzie? To jest właśnie ta najbardziej kontrowersyjna część zmian, ponieważ w e-sądzie z reguły nie ma żadnych wydatków.
Sam ustawodawca w uzasadnieniu zmian wskazuje, że na miliony spraw, tylko w jednej powstały wydatki i to co więcej, z powodu błędu sądu. Czyli gdyby sąd nie popełnił błędu, wśród milionów przeprocesowanych spraw przez e-sąd, ani razu nie zaistniała sytuacja, w której wprowadzony nowelizacją art. 98b ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych.
Właśnie z tego powodu, zmiana ta jest kontrowersyjna i mocno negatywnie komentowana wśród doktryny. Wszak wprowadzono artykuł, który może nigdy nie zostać zastosowany. Zestawiając z tym inne zmiany, które niewątpliwie są konieczne, a nie są wprowadzane, ta nowelizacja wydaje się zupełnie bezcelowa.
A zatem, o jakich wydatkach w e-sądzie mowa?
Wydatki, te zostały wprost określone i dotyczą:
- Kosztów podróży strony zwolnionej od kosztów sądowych związane z nakazanym przez sąd jej osobistym stawiennictwem.
- Zwrotu kosztów podróży i noclegu oraz utraconych zarobków lub dochodów świadków.
- Wynagrodzenia i zwrotu kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie.
- 3a) Zryczałtowanych kosztów przeprowadzenia dowodu z opinii opiniodawczego zespołu sądowych specjalistów.
- Wynagrodzenia należnego innym osobom lub instytucjom oraz zwrot poniesionych przez nie kosztów.
- Ponoszonych kosztów przeprowadzenia innych dowodów.
- Kosztów przewozu zwierząt i rzeczy, utrzymywania ich lub przechowywania.
- Poniesionych kosztów z tyt. ogłoszeń.
- Kosztów osadzenia i pobytu w areszcie.
- Ryczałtów należnych kuratorom sądowym za przeprowadzenie wywiadu środowiskowego w sprawach: o unieważnienie małżeństwa, o rozwód oraz separację, a także za uczestniczenie przy ustalonych przez sąd kontaktach rodziców z dziećmi.
- Kosztów wystawienia zaświadczenia przez lekarza sądowego.
- Kosztów mediacji prowadzonej na skutek skierowania przez sąd.
Podsumowując, wskazana lista została wprost określona i nie można jej traktować rozszerzająco. Co więcej, w uzasadnieniu jest konkretnie napisane, że nie zmienia się nic w zakresie opłat sądowych.
I chociaż na pierwszy rzut oka wydawać by się mogło, że zmiana dotyczy również opłat sądowych (zwłaszcza, że tak naprawdę to są jedyne opłaty ponoszone w e-sądzie, bo w każdym innym przypadku sprawa powinno zostać przekazana do sądu stacjonarnego), to jednak opłaty sądowe pozostają bez zmian.
E-sąd – opłaty sądowe od składanego pozwu
Zobaczymy, zatem jak będzie wyglądało to w praktyce. Zmiana ta, nie jest na pierwszy rzut oka oczywista. A co więcej, jest umiejscowiona w niefortunnym miejscu, co również może wprowadzać w błąd. Podejrzewamy, że sporo osób uzna, że nie musi ponosić opłaty sądowej, w konsekwencji czego, będzie następował zwrot pozwów. Z punktu procesowanych spraw, nowelizacja nie ma żadnego znaczenia. Powód w dalszym ciągu musi wnosić OPŁATĘ (opłata to nie jest wydatek w rozumieniu tej zmiany i uzasadnienia ustawy) od pozwu.
Bez wątpienia, chodzi jedynie o zapewnienie, aby pozwany nie był narażony na pokrycie żadnych incydentalnych kosztów (które mogą się pojawić w toku postępowania – chociaż ciężko znaleźć sytuację, w której te koszty mogłyby się pojawić), gdyż nie ma on możliwości uzyskania zwolnienia od kosztów sądowych. Tak jak nie ponosi kosztów on kosztów wniesienia sprzeciwu, to nie ma też ponosić żadnych wydatków, które przez przypadek mogłyby się napatoczyć.
Jak wynika z uzasadnienia druku 994 – ustawodawca już wcześniej był przekonany, że w praktyce pozwany nie jest narażony na poniesienie jakichkolwiek kosztów – ale na wszelki wypadek postanowił wprowadzić dodatkowy artykuł.
Według naszej interpretacji nowy przepis w ogóle nie wpłynie na procesowane sprawy. Pozwani nadal będą musieli:
- spłacać zasądzone KZP (to też nie jest wydatek = koszt sądowy)
- ponosić opłaty od pozwu w EPU (ponieważ opłat Skarb Państwa za pozwanych ponosić nie będzie)
Dlaczego zmiana jest kontrowersyjna?
Po pierwsze, dlatego, że w e-sądzie jest tylko opcja złożenia pozwu i wydania nakazu zapłaty. Po sprzeciwie sprawa zostaje umorzona. Jeśli dzieje się cokolwiek innego to sprawa trafia do sądu stacjonarnego. Tym samym, w e-sądzie nie powstaną żadne wydatki. Ciężko zrozumieć dlaczego został dodany przepis, który praktycznie nigdy nie będzie miał zastosowania.
Po drugie, w uzasadnieniu zmiany napisane, jest że takich sytuacji nie powinno być, ale jednak na wszelki wypadek dodamy nowy artykuł. Dlaczego na wszelki wypadek? Uzasadnienie wskazuje, że w przeszłości był jeden przypadek, w którym powstała konieczność uiszczenia kosztów powołania biegłego. Co prawda, dalej wskazane jest, że powstało to na skutek błędu e-sądu. Nie mniej jednak, powódka podniosła tutaj koszt biegłego i Senat uznał, że nowo wprowadzony artykuł ma zapobiec takim sytuacjom. Nawet jeśli e-sąd popełni błąd i będzie procesował sprawę, której nie powinien, to z art. 98b ma jasno wynikać, że strona nie poniesie kosztów.
Podsumowując, w naszej ocenie nowelizacja ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie ma większego sensu. Na miliony prowadzonych przez e-sąd spraw, zdarzyła się jedna, do której nowy artykuł miałby zastosowanie.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej i skorzystać z pomocy prawnej.
Zapraszamy do kontaktu:
☎ 722 33 55 33 lub ? tbn@dogmatsystemy.pl
Zapraszamy Cię również do konsultacji prawnych, związanych z analizą umowy lub jej sporządzeniem, zabezpieczeniem roszczeń oraz polubownym i prawnym dochodzeniem należności.
Dogmat Systemy Services
Dzisiejszy artykuł został przygotowany przez dział prawny Dogmat Systemy Services Sp z o.o.
Jesteśmy po to, by ułatwiać Twoją pracę. Zacznij działać już od dziś!
☎ 722 33 55 33 lub napisz: ? tbn@dogmatsystemy.pl
Sięgaj po więcej:
Zabezpieczenie majątku – SUKCESY ZESPOŁU.
Pobierz gotowy wzór Umowy
Wysokich Lotów!
Dogmat Systemy Services
