Kodeks Postępowania Cywilnego – Podsumowanie Zmian, część I
Dzisiejszą porcją wiedzy postanowiliśmy podsumować zmiany w kodeksie postępowania cywilnego (dalej k.p.c). Szczególnie zmiany dotyczące:
- Doręczeń komorniczych
- Ograniczenia zarzutu potrącenia
- Obligatoryjnego posiedzenia przygotowawczego
- Wydawania wyroków zaocznych
Na podstawie niemal rocznych doświadczeń od wprowadzenia zmian, już dziś możemy określić, które ze zmian korzystnie wpłynęły na sądowy proces dochodzenia należności, a które niestety odniosły odwrotny skutek.
W 2019 roku kilkukrotnie wspominaliśmy o sporej nowelizacji procedury cywilnej. W związku z nią zmieniły się nie tylko przepisy kodeksu postępowania cywilnego, ale także szereg innych ustaw – które w mniejszym lub większym stopniu odbiły się na sądowym procesie dochodzenia należności. Część regulacji ułatwia postępowanie w tym zakresie, jednakże nierzadko ustawodawca manewruje między ochroną praw dłużnika, a interesem wierzyciela.
A zatem, przeanalizujmy najważniejsze z interesujących nas zmian.
Kodeks Postępowania Cywilnego – Doręczenia komornicze zastępują fikcję doręczeń
Przed wejściem w życie nowelizacji k.p.c., w przypadku niemożności doręczenia pism za pomocą tradycyjnych sposobów (tj. np. osobiście, w miejscu pracy, mieszkaniu, tam gdzie zastanie się adresata) i po dwukrotnej awizacji, pisma pozostawiało się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.
Zgodnie z orzecznictwem Sądu Najwyższego nawet wtedy, kiedy adresowane były do „zwykłych” osób fizycznych, co dość negatywnie wpływało na kwestię ochrony interesów podmiotów nieprofesjonalnych. Nowy stan prawny ogranicza fikcję doręczeń jedynie do stron podlegających wpisowi do rejestru sądowego oraz osób reprezentujących podmiot wpisany do KRS, likwidatorów, prokurentów, członków organów lub osób uprawnionych do powołania zarządu.
W k.p.c. pojawił się nowy przepis – art. 1391. Uzupełnia on lukę po wyeliminowanych doręczeniach fikcyjnych. Możliwość jego zastosowania pojawia się, gdy mimo podwójnej awizacji pozwany, do którego nie stosuje się fikcji doręczeń, nie odebrał pozwu lub innego pisma procesowego i w sprawie nie doręczono mu wcześniej żadnego pisma. Wówczas przewodniczący odsyła pismo powodowi, zobowiązując go do jego doręczenia za pośrednictwem komornika.
Powód ma 2 miesiące na złożenie do akt potwierdzenia doręczenia pisma lub zwrócenie pisma do sądu ze wskazaniem nowego adresu lub dowodu na przebywanie pozwanego pod wcześniej wskazanym miejscem.
Konsekwencja Zmian w KPC
Zmiana umożliwia dłużnikowi większą możność obrony swych praw, gdyż teoretycznie szansa na ustalenie jego miejsca zamieszkania wzrasta – a zatem rośnie i szansa na rzeczywiste zaznajomienie się z pismami procesowymi przez pozwanego i właściwym zareagowaniem na nie. Z punktu wierzyciela – likwidacja fikcji doręczeń oznacza przedłużenie postępowania oraz oczekiwania na pieniądze.
Kodeks Postępowania Cywilnego – Ograniczenie zarzutu potrącenia
Prawodawca dostrzegł wśród pozwanych praktykę konstruowania bezpodstawnych zarzutów potrącenia. Dłużnicy korzystali z nich jako „ostatni możliwy środek obrony”, powodujący przedłużenie postępowania. Dla wierzyciela taka sytuacja oznaczała odwlekanie momentu zapłaty.
W związku z tym w znowelizowanym kodeksie pojawił się art. – 2031, ograniczający możliwość zastosowania zarzutu. Odtąd podstawą potrącenia może być tylko wierzytelność pozwanego z tego samego stosunku prawnego, co wierzytelność dochodzona przez powoda. Od tej zasady odstąpić można jednak wtedy, gdy wierzytelność pozwanego jest niesporna lub uprawdopodobniona dokumentem niepochodzącym wyłącznie od pozwanego.
Zarzut potrącenia pozwany może podnieść tylko w piśmie procesowym i nie później niż przy wdaniu się w spór co do istoty sprawy albo w terminie 2 tygodni od dnia, gdy jego wierzytelność stała się wymagalna.
Konsekwencja Zmian w KPC
Zmiana ta przyspiesza sądowe dochodzenie należności, ograniczając konieczność prowadzenia często skomplikowanych postępowań dowodowych w celu wykazania, czy potrącenie rzeczywiście miało miejsce. Tym samym pozytywnie odbija się na ochronie interesu wierzyciela.
Kodeks Postępowania Cywilnego – Obligatoryjne posiedzenia przygotowawcze
Kolejną zmianą wprowadzoną przez prawodawcę są obowiązkowe posiedzenia przygotowawcze – z obligatoryjnym udziałem stron i pełnomocników. Ich cel sprowadza się do próby rozwiązania sporu bez organizowania dalszych posiedzeń – w przeciwnym razie sporządza się na nim plan rozprawy. Przewodniczący może jednak zrezygnować z tego posiedzenia, jeżeli okoliczności sprawy wskazują, że jego przeprowadzenie nie przyczyni się do sprawniejszego rozwiązania sprawy.
Procedura ta jest ukłonem w stronę polubownych metod rozwiązywania sporów – dość mocno akcentowanych zresztą w obecnym prawie procesowym.
Konsekwencja Zmian w KPC
W praktyce sądy rezygnują z organizacji posiedzeń przygotowawczych. Składanie pozwu do sądu często jest efektem niemożności porozumienia się stron, stąd też zbędnym wydaje się nakłanianie ich do wzajemnych ustępstw – niemniej jednak, sąd z takiego posiedzenia skorzystać może – tym samym każąc wierzycielowi czekać na należne mu środki.
Teoretycznie posiedzenie przygotowawcze powinno przyspieszyć postępowanie, to pewnie nieraz minie się ono z celem – w planie rozprawy nie można bowiem przewidzieć wszystkich okoliczności związanych z wyjaśnianiem sprawy.
Kodeks Postępowania Cywilnego – Nowe zasady wydawania wyroków zaocznych
Nowe regulacje k.p.c. umożliwiają wydawanie wyroków zaocznych na posiedzeniach niejawnych, gdy pozwany w wyznaczonym terminie nie złoży odpowiedzi na pozew, o czym stanowi art. 339. Jest to skutkiem wprowadzonego w zeszłym roku obowiązku złożenia odpowiedzi na pozew. Sąd przyjmuje za prawdziwe twierdzenia powoda o faktach zawarte w pozwie lub pismach procesowych doręczonych pozwanemu przed posiedzeniem.
Konsekwencja Zmian w KPC
To powoduje, że wyroki zaoczne zazwyczaj są korzystne dla wierzyciela. Poszerzając przesłanki wydawania wyroków zaocznych, ustawodawca ułatwia poniekąd uzyskiwanie korzystnych rozstrzygnięć dla powoda. Dodatkowo, umożliwia szybsze uzyskanie tytułu egzekucyjnego, który po zaopatrzeniu go w klauzulę pozwoli na prędsze wszczęcie egzekucji.
Podsumowując dzisiejszą porcję wiedzy bez wątpienia, nowelizacja procedury cywilnej ma ogromny wpływ na sądowe dochodzenie należności.
Znaczna część rozwiązań, bez wątpienia przyspieszyła proces, przykładem jest, np. ograniczenie zarzutów potrącenia. Niestety są i zmiany, które spowodowały jego wydłużenie z uwagi na ochronę innych ważnych wartości, przykładem jest likwidacja fikcji doręczeń.
A co za tydzień:)
Już dziś zapraszamy na kontynuacją tegoż artykułu, w którym szerzej opiszemy plusy i minusy zmian, dotyczących:
- Powrotu do postępowań w sprawach gospodarczych
- Zmian w elektronicznym postępowaniu upominawczym
- Opłat od wniosków o uzasadnienie
- Wzrostu opłat sądowych
- Zmian w kwocie rekompensaty za dochodzenie roszczeń w transakcjach handlowych
- Zmian w wartościach odsetek za opóźnienie w transakcjach handlowych
Zapraszamy również do kontaktu i konsultacji prawnych, związanych z rejestracją i umową spółki, sporządzeniem umów współpracy i ich zabezpieczeniem, prawnym dochodzeniem należności.
☎ 722 33 55 33 ? tbn@dogmatsystemy.pl
Dodatkowo , chętnie podpowiemy Tobie, w jaki sposób zawierać umowy, weryfikować wiarygodność Klientów, doradzimy, również co należy zrobić, kiedy, pomimo braku zapłaty za faktury, musisz zachować ciągłość dostaw i zabezpieczyć swoją firmę.
Dogmat Systemy S.A.
Dzisiejszy artykuł został przygotowany wspólnie z działem prawnym Dogmat Systemy S.A.
Kinga Janus
Dyrektor działu Sprzedaży
i Obsługi Klienta w rodzinnej firmie
Dogmat Systemy S.A.
Jesteśmy po to, by ułatwiać Twoją pracę. Zacznij działać już od dziś!
☎ 722 33 55 33 lub napisz: ? tbn@dogmatsystemy.pl
Sięgaj po więcej:
Założenie Prostej Spółki Akcyjnej
Odsetki Ustawowe Ponownie W Dół!
Pobierz gotowy wzór umowy
Wysokich Lotów!
Dogmat Systemy S.A.