Działalność na prawach konsumenta – z początkiem roku weszły w życie przepisy zrównujące w pewnym zakresie uprawnienia jednoosobowych przedsiębiorców do uprawnień konsumentów.
W dzisiejszej porcji wiedzy, przybliżamy temat, niezmiernie ważny, o warto wiedzieć.
Działalność na Prawach Konsumenta
Do systemu prawnego zostały one wprowadzone ustawą z dnia 31 lipca 2019 roku o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczenia obciążeń regulacyjnych. Ich sens sprowadza się do rozciągnięcia ochrony osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą w zakresie:
- rękojmi za wady
- prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa
- stosowania wobec ww. podmiotów klauzul abuzywnych
Odstąpienie od umowy zawartej na odległość i klauzule abuzywne
Od 1 stycznia 2021 roku jednoosobowi przedsiębiorcy będą mogli w pewnych sytuacjach korzystać z takich samych uprawnień jak konsumenci. Chodzi o sytuacje, gdy będą kupować towary lub usługi na odległość w celach bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, ale jednocześnie niemających charakteru zawodowego.
Dokładnie tak jest to zapisane w ustawie, ale już pojawiają się głosy, że są to zapisy bardzo nieprecyzyjne – i co tak właściwe oznaczają usługi związane z prowadzoną działalnością, ale niemające charakteru zawodowego? Tłumaczy się to w taki sposób, że pewne przepisy stosować się będzie do osoby fizycznej zawierającej umowę bezpośrednio związaną z jej działalnością gospodarczą, gdy z treści tej umowy wynika, że nie posiada ona dla niej charakteru zawodowego, wynikającego w szczególności z przedmiotu wykonywanej przez nią działalności gospodarczej, udostępnionego na podstawie przepisów o Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej.
PRZYKŁAD:
Przedsiębiorca zawiera umowę o montaż paneli fotowoltaicznych, ale sam zupełnie się tym nie zajmuje. Chce je założyć, żeby jego działalność miała niższe koszty. W takiej sytuacji, jeśli w umowie o montaż tych paneli będą wpisane klauzule abuzywne, to te nie będą go wiązały, ponieważ będzie traktowany jak konsument. Tak samo jeśli w sklepie internetowym zakupi produkt na fakturę VAT, to i tak będzie mógł odstąpić od umowy, ponieważ panele nie są związane z jego działalnością zawodową.
Przypomnijmy, że klauzule abuzywne to regulowane przepisami KC w art. 3851-3853 niedozwolone postanowienia umowne. Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem (a teraz także – w niektórych przypadkach – osobą fizyczną prowadzącą działalności gospodarczą) nieuzgodnione indywidualnie nie wiążą go, jeżeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, rażąco naruszając jego interesy. Wskazane nie dotyczy postanowień określających główne świadczenia stron, w tym cenę lub wynagrodzenie, o ile zostały sformułowane w sposób jednoznaczny.
PRZYCZYNY ZMIAN?
Nowe przepisy oznaczają lepszą ochronę dla klientów banków, ubezpieczycieli czy firm leasingowych. Na przykład, leasingobiorcy będą mogli próbować odzyskać część nadpłaconych rat, jeśli wpływ na ich wysokość miały postanowienia, które można uznać za abuzywne. Można do nich zaliczyć takie, z których wynika, że zmiana wysokości rat leasingowych w przypadku zmiany wysokości stopy bazowej dokonywana jest wyłącznie wedle wyboru leasingodawcy – co oznacza, że leasingodawca nie jest zobowiązany do dokonania zmiany. To postanowienie bliźniaczo podobne do stosowanego na przykład przy mieszkaniowych kredytach hipotecznych. W tym obszarze abuzywność takich postanowień została wielokrotnie potwierdzona przez sądy.
Działalność Gospodarcza na Prawach Konsumenta – rękojmia za wady
Do przedsiębiorców zawierających umowy bezpośrednio związane z ich działalnościami gospodarczymi (o ile te umowy nie mają charakteru zawodowego) stosuje się także konsumenckie przepisy regulujące rękojmię za wady rzeczy sprzedanej. Oznacza to, że taki przedsiębiorca może m.in.
- żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady
- a w warunkach art. 560 KC domagać się odstąpienia od umowy lub obniżenia ceny
Niemniej jednak, warto też pamiętać o poniższych kwestiach – które zmieniły się wcześniej:
Zniesienie fikcji doręczeń
Jeszcze do niedawna było tak, że przy spółkach i jednoosobowej działalności gospodarczej adres wpisany do CEIDG czy KRS był adresem wiążącym – jeśli pod ten adres wysyłano korespondencję, można było uznać, że ta została skutecznie doręczona. Od jakiegoś czasu ta zasada obowiązuje już jedynie w stosunku do spółek prawa handlowego, a zatem przy jednoosobowych działalnościach gospodarczych nie ma znaczenia. Jest to problematyczne, bo utrudnia uznanie doręczenia korespondencji za skuteczne. Obecnie należy tutaj domniemanie doręczenia wysnuwać z przepisów o oświadczeniach woli, które wskazują, że oświadczenie woli jest skuteczne, jeśli adresat mógł się z nim zapoznać (skoro nie odbiera to jego problem; możliwość zapoznanie się miał).
Połączenie zniesienia fikcji doręczeń i możliwości uznawania zapisów umownych za klauzule abuzywne tworzy jeszcze jedno ryzyko: uznanie przez UOKIK, że zapis w umowie wskazujący, że doręczenia na adres wskazany przez przedsiębiorcę są uznawane za skuteczne, nawet jeśli korespondencja nie zostanie podjęta, jest klauzulą abuzywną. To jednak pokaże dopiero czas – musimy poczekać jeszcze kilka miesięcy, żeby zobaczyć jak szeroko UOKIK czy Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorstw będzie stosował ochronę konsumentów.
Działalność Gospodarcza na Prawach Konsumenta – ułatwienie złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości
Znowelizowana ustawa Prawo upadłościowe od 24 marca 2020 r. zrównuje sytuację wszystkich osób fizycznych, niezależnie od tego czy prowadziły dotychczas działalność gospodarczą. Uchylono sankcję karną związaną z niezgłoszeniem upadłości przedsiębiorstwa, umożliwiając skorzystanie z tańszego i mniej skomplikowanego postępowania konsumenckiego.
Przeczytaj więcej w naszym blogowym artykule: Upadłość Konsumencka dla Przedsiębiorców
Co również istotne, przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą uzyskał możliwość skorzystania z ochrony warunków mieszkaniowych, która była dotychczas zarezerwowana tylko dla konsumenta nieprowadzącego takiej działalności. Oznacza to, że w przypadku, gdy w skład masy upadłościowej wejdzie nieruchomość, która służy zaspokajaniu potrzeb mieszkaniowych dłużnika, z kwoty uzyskanej ze sprzedaży takiej nieruchomości zostanie wydzielona suma, która umożliwi wynajęcie przez upadłego mieszkania na okres do dwóch lat. Wysokość takiej kwoty będzie wyliczona w oparciu o przeciętny czynsz najmu w miejscowości lub okolicach dotychczasowego miejsca zamieszkania upadłego.
Wprowadzone zmiany umożliwiają jednoosobowym przedsiębiorcom wejście na pewniejszą drogę do oddłużenia
Pomimo tego, że za kluczowe w toku postępowania upadłościowego należy uznać dążenie do jak najpełniejszego zaspokojenia roszczeń wierzycieli, dla zadłużonego o wiele korzystniejszym rozwiązaniem od poddania się egzekucjom komorniczym, jest doprowadzenie do ustalenia przez sąd nawet kilkuletniego planu spłaty. Przemawia za tym fakt, że przy ustalaniu planu spłaty sąd może wziąć pod uwagę sytuację osobistą i rodzinną upadłego oraz wynikającą z niej konieczność czynienia określonych nakładów finansowych, do czego nie jest uprawniony prowadzący egzekucję komornik. Z reguły jest to znacznie bardziej korzystne rozwiązanie dla przedsiębiorców jednoosobowych.
Reasumując,
W ostatnim czasie, w polskim ustawodawstwie obserwujemy prymat ochrony konsumenckiej nad ponoszącymi ryzyko przedsiębiorcami. Tym razem legislator idzie jednak o krok dalej. Czyni ustępstwa nie tylko wobec konsumentów w ścisłym znaczeniu tego słowa, ale zdaje się wyróżniać nowy podmiot – przedsiębiorców konsumentów.
Z jednej strony jest to zrozumiałe, gdyż w wielu przypadkach jednoosobowy przedsiębiorca – zwłaszcza rozpoczynający swoją przygodę z biznesem, niewiele różni się od zwykłego konsumenta. Natomiast nie do końca przemyślane zdaje się być przyznanie wszystkim jednostkom prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą praw konsumentów. Wszak może być przecież tak, że działalność prowadzona przez osobę fizyczną w rzeczywistości okaże się bardziej zorganizowana i dochodowa od spółki prawa handlowego.
Zapraszamy również do kontaktu i konsultacji prawnych, związanych z rejestracją i umową spółki, sporządzeniem umów współpracy i ich zabezpieczeniem, prawnym dochodzeniem należności.
☎ 722 33 55 33 ? tbn@dogmatsystemy.pl
Dodatkowo , chętnie podpowiemy Tobie, w jaki sposób zawierać umowy, weryfikować wiarygodność Klientów, doradzimy, również co należy zrobić, kiedy, pomimo braku zapłaty za faktury, musisz zachować ciągłość dostaw i zabezpieczyć swoją firmę.
Dogmat Systemy Services
Dzisiejszy artykuł został przygotowany wspólnie z działem prawnym Dogmat Systemy Services.
Kinga Janus
Dyrektor działu Sprzedaży
i Obsługi Klienta w rodzinnej firmie
Dogmat Systemy Services Sp z o.o.
Jesteśmy po to, by ułatwiać Twoją pracę. Zacznij działać już od dziś!
☎ 722 33 55 33 lub napisz: ? tbn@dogmatsystemy.pl
Sięgaj po więcej:
Wszystkie zmiany w odsetkach w 2020 roku
Pobierz gotowy wzór UGODY
Wysokich Lotów!
Dogmat Systemy Services