Jak Zapewnić Sobie Zapłatę – Zabezpieczenie Umowy cz. III.
Jak zapewnić sobie zapłatę przyszłych należności, stosując odpowiednie zabezpieczenia umów. Dzisiejszy artykuł jest ostatnim z III tekstów, których tematem jest bezpieczeństwo zawieranych umów, kontraktów czy ugód. Zaraz dowiesz się o dwóch równie ważnych zabezpieczeniach: umowie poręczenia oraz o zastawie zwykłym i rejestrowym. Wszystkie wspomniane w poprzednich artykułach zabezpieczenia, chronią przyszłe należności, a w przypadku niedotrzymania przez naszego klienta postanowień zawartych w umowie, zabezpieczają oraz przyspieszają dochodzenie należnych nam pieniędzy. Należy je tylko dostosować do zawieranej umowy, kontaktu czy ugody.
Czym jest umowa poręczenia?
Umowa poręczenia to jeden z popularniejszych sposobów zabezpieczenia wierzyciela, który chroni jego pieniądze. Przez umowę poręczenia osoba trzecia zobowiązuje się wykonać zobowiązanie dłużnika, gdyby dłużnik sam tego zobowiązania nie wykonał. Umowa poręczenia, aby była skuteczna, powinna być zawarta w formie pisemnej i określać: kto poręcza, za kogo, względem kogo i co do jakiego długu. W umowie poręczenia można zawrzeć także dodatkowe warunki, jeśli strony chcą uregulować poręczenie bardziej szczegółowo. Umowa poręczenia może zabezpieczać zarówno wierzytelność aktualną jak i przyszłą, przy czym: w przypadku wierzytelności przyszłej konieczne jest ścisłe i niebudzące wątpliwości oznaczenie wysokości odpowiedzialności poręczyciela.
Czym są świadczenia uboczne?
Jeżeli strony umowy poręczenia nie postanowią inaczej, poręczyciel poza świadczeniem podstawowym odpowiada także za świadczenia uboczne, takie jak odsetki za opóźnienie czy kary umowne. Odpowiedzialność osoby trzeciej poręczającej za dług ma charakter równorzędny. Oznacza to, że wierzyciel może, w razie wymagalności długu głównego, zwrócić się o wykonanie zobowiązania zarówno do dłużnika głównego jak i do poręczyciela, przy czym: zasada ta może zostać inaczej uregulowana w samej umowie poręczenia.
Umowa poręczenia jest umową akcesoryjną, co oznacza, że zmniejszenie długu pierwotnego wierzyciela powoduje jednocześnie zmniejszenie długo poręczyciela, przy czym: zwiększenie długu pierwotnego dłużnika (np. zwiększenie limitu pożyczkowego) nie spowoduje zwiększenia zobowiązania poręczyciela.
Solidarność wynikająca z umowy poręczenia
Umowa poręczenia z punktu widzenia wierzyciela jest bardzo wygodna, albowiem z samej natury umowa poręczenia jest umową solidarną, co oznacza, że i dłużnik i poręczyciel odpowiadają na tych samych zasadach i nie jest konieczne jakiekolwiek wykazywanie, że wierzyciel próbował najpierw zaspokoić się z majątku dłużnika. Umowa poręczenia może stać się umową subsydiarną, czyli umową, w której poręczyciel odpowiada dopiero na wypadek niewykonania zobowiązania przez dłużnika, ale taki warunek musi zostać zawarty wprost w umowie poręczenia.
Istotne z punktu widzenia wierzyciela jest również to, że ogłoszenie upadłości czy restrukturyzacji dłużnika nie wpływa na dochodzenie roszczeń od poręczyciela.
Zastaw zwykły czy zastaw rejestrowy?
Kolejną możliwością zabezpieczenia przyszłych należności wierzyciela jest ustanowienie zastawu zwykłego lub zastawu rejestrowego. Przedstawimy te dwie formy zabezpieczenia w postaci tabeli porównawczej, wskazując na czym polega różnica w ustanawianiu zastawu zwykłego a zastawu rejestrowego.
Zastaw zwykły
Zastaw zwykły znacznie słabiej zabezpiecza wierzyciela, albowiem o zastawie wie tylko wierzyciel i dłużnik, ustanowienie zastawu nie jest nigdzie rejestrowane.
Zastaw rejestrowy
Zastaw regestrowy jest znacznie pewniejszy, albowiem widnieje on w rejestrze zastawów, który dla każdego jest jawny. Zastaw zwykły regulowany jest przepisami kodeksucywilnego, zaś zastaw rejestrowy przepisami ustawy o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów.
| ZASTAW ZWYKŁY | ZASTAW REJESTROWY |
| Świadczenia pieniężne i niepieniężne | Tylko świadczenia pieniężne |
| Rzeczy ruchome i prawa zbywalne | Rzeczy ruchome i prawa zbywalne |
| Co do zasady umowa pisemna z datą pewną, która zabezpiecza przed innymi wierzyciela | Umowa pisemna pod rygorem nieważności + obowiązkowy wpis do rejestru zastawów (opłata 100 zł) |
| Rzecz będąca przedmiotem zastawu jest wydawana wierzycielowi | Co do zasady rzeczy będącej przedmiotem zastawu nie wydajemy wierzycielowi |
| Zaspokojenie z przedmiotu zastawu możliwe wyłączenie w drodze postępowania egzekucyjnego | Zaspokojenie z przedmiotu zastawu możliwe w drodze postępowania egzekucyjnego, w drodze przejęcia rzeczy na własność lub w drodze sprzedaży rzeczy w przetargu publicznym |
| W przypadku kilku zastawów na jednej rzeczy – pierwszeństwo ma zastaw ostatni | W przypadku kilku zastawów na jednej rzeczy – pierwszeństwo ma zastaw ustanowiony najwcześniej |
Przykład zastosowania zastawu rejestrowego
Wyobraźmy sobie, że nawiązujemy współpracę z potencjalnym dystrybutorem, który będzie odpowiedzialny za rozwój sprzedaży naszych produktów i oferowanie maszyn czy urządzeń ostatecznemu odbiorcy. Zawierając umowę współpracy określone zostają jej warunki oraz możliwość dostarczenia towaru z odroczonym terminem płatności. Jednym słowem dystrybutorowi zostaje przyznany kredyt kupiecki (handlowy). Dla bezpieczeństwa umowy i zabezpieczenia należności z niej wynikających, zastaw rejestrowy ustanowiony na towarze będzie dobrym zabezpieczeniem, który w momencie jego sprzedaży zostanie zniesiony. A dystrybutor rozliczy się pieniędzy nam należnych. Dodatkowo, w przypadku umowy opiewającej na spore kwoty, rekomendujemy również zabezpieczenie w postaci weksla in blanco.
Podobne rozwiązanie i ustanowienie zabezpieczenia będzie można zastosować w przypadku sprzedaży sprzętu o dużej wartości, której rozliczenie następować będzie w ratach zawartych w umowie, zgodnie z ustaleniem obu stron. Wówczas ustanowiony zastaw rejestrowy zostanie zniesiony w momencie całkowitego rozliczenia się przez kupującego. Do tego czasu towar jest własnością wierzyciela.
Ponadto, kiedy nabywamy daną rzecz, a mamy wątpliwości, warto sprawdzić czy nie została ona zabezpieczona zastawem rejestrowym. Możemy tego dokonać w rejestrze zastawów sądowych.
Pamiętajmy, że w przypadku kilku zastawów ustanowionych na jednej rzeczy – pierwszeństwo ma zastaw ustanowiony najwcześniej.
Pamiętajmy!
Dobrze przygotowane dokumenty, już na pierwszym etapie współpracy, w przypadku trudności, prowadzących do nieterminowych rozliczeń, wyeliminują powoływanie się na długotrwałą współpracę i relacje. W większości przypadków dobre relacje kończą się w momencie braku zapłaty ze strony zobowiązanego. Aby zapobiec takim stresującym przypadkom, radzimy przygotować stosowne zabezpieczenie, chroniące przyszłe należności i zapewniające zapłatę.
Dobra Rada!
Jeśli na etapie zawierania umowy nie zapewniliśmy sobie żadnych zabezpieczeń, warto o tym pomyśleć, w chwili gdy zaległości już powstają, a zadłużony kontrahent jest jeszcze skłonny z nami negocjować. W praktyce jest to często ostatni etap negocjacji, który zapewni nam odzyskanie wierzytelności.
Już dziś zapraszam Cię na kolejną dawkę wiedzy, zaglądaj do nas w każdy czwartek, to właśnie w czwartki dzielimy się wiedzą i doświadczeniem, wspieramy i ułatwimy pracę polskim przedsiębiorcom.
Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej i uzyskać wsparcie prawno-finansowe:
Zadzwoń:☎ 722 33 55 33 lub napisz: ? tbn@dogmatsystemy.pl
Dzisiejszy artykuł został przygotowany wspólnie z działem prawnym Dogmat Systemy S.A.
Kinga Janus
Dyrektor działu Sprzedaży
i Obsługi Klienta w rodzinnej firmie
Dogmat Systemy S.A.
Jesteśmy po to, by ułatwiać pracę polskim przedsiębiorcom
Zacznij działać już od dziś!
Sięgaj po więcej:
zajrzyj również do I i II części publikacji:
Jak Zapewnić Sobie Zapłatę – Zabezpieczenie Umowy cz. I
Jak Zapewnić Sobie Zapłatę – Zabezpieczenie Umowy cz. II
Zapoznaj się również z artykułem:
Zmiany W Kodeksie Postępowania Cywilnego, Opłaty Sądowe W Górę
Prosta I Prawidłowa Umowa Współpracy
Pobierz gotowy wzór umowy
Wysokich i bezpiecznych lotów!
Kinga Janus